درمان خانگی دیابت: باورها و واقعیت‌ها
آیا درمان خانگی دیابت می‌تواند جایگزین داروهای علمی باشد؟ در این مقاله، واقعیت‌های علمی دربارۀ درمان‌های خانگی و گیاهی دیابت را بررسی می‌کنیم.
کنترل دیابت مانند یک شغل تمام‌وقت است و نیازمند صرف زمان و انرژی فراوان است. طبیعی است که گاهی از مدیریت دیابت خسته شوید و به جای مصرف داروهای کاهش‌دهندۀ قند خون یا تزریق انسولین، به دنبال درمان خانگی دیابت باشید. اما آیا این روش‌ها واقعاً جایگزینی برای درمان‌های علمی هستند؟
چرا باید مراقب تبلیغات درمان خانگی دیابت باشید؟
روزانه توصیه‌ها و تبلیغات مختلفی در زمینۀ درمان آسان دیابت ازطریق فضای مجازی، تلویزیون یا اطرافیان به شما پیشنهاد می‌شود. ازجمله رایج‌ترین این توصیه‌ها:
- سنگ‌پا درمانی
- خوردن آب جوش و دویدن
- خوردن جوشاندۀ کلاهک بادمجان
- انجام طب سوزنی
- مصرف دمنوش‌های گیاهی (مانند عرق بوقناق، گزنه، دارچین و…)
- خوردن قارچ گانودرما
- استفاده از خوراکی‌های حاوی انسولین مانند بامیه، هویج، پیاز، خیار تلخ، شیر شتر، دوغ شتر و… .
تبلیغ‌کنندگان این روش‌ها معمولاً با ادعاهای اغراق‌آمیز و بدون پشتوانۀ علمی، تلاش می‌کنند شما را به خرید محصولاتشان ترغیب کنند. این تبلیغات نه‌تنها ممکن است هزینه‌های زیادی به شما تحمیل کند، بلکه می‌تواند سلامت شما را نیز به خطر بیاندازد. جالب اینجاست که اگر این روش‌ها نتیجۀ دلخواه را نداشته باشند، فروشندگان اغلب ادعا می‌کنند که شما دورۀ درمان را به‌طور کامل و دقیق انجام نداده‌اید.
خطرات درمان خانگی دیابت
- اثربخش نبودن: بسیاری از این روش‌ها هیچ اثری در کنترل قند خون ندارند و می‌توانند شما را از درمان‌های علمی دور کنند.
- عوارض جانبی: بعضی از مواد ناشناخته و غیرمجاز می‌توانند سلامت شما را به خطر بیاندازند.
- اثرات کاهش یا قطع داروهای تجویزی: کنار گذاشتن سرخود داروهای تجویزی ممکن است کنترل قند خون را برهم بزند و حتی خطر مرگ را افزایش دهد.
باورهای غلط دربارۀ درمان خانگی دیابت
افرادی که محصولات مرتبط با درمان دیابت را تبلیغ می‌کنند، ادعاهای مختلفی دربارۀ نحوۀ عملکرد محصول خود دارند. در ادامه به بیان رایج‌ترین آن‌ها می پردازیم:
- تقویت سیستم ایمنی: بعضی افراد ادعا می‌کنند که با مصرف دمنوش‌های گیاهی یا داروهای طبیعی می‌توان سیستم ایمنی را تقویت کرد و بعد از برطرف شدن ضعف سیستم ایمنی، بدن شما شروع به تولید انسولین می‌کند و دیابت شما درمان خواهد شد. این ادعاها معمولاً به این صورت مطرح می‌شوند که ضعف سیستم ایمنی عامل اصلی دیابت است و تقویت آن می‌تواند مشکل را حل کند. اما واقعیت این است که در دیابت نوع 1، سلول‌های تولیدکنندۀ انسولین به‌طور کامل تخریب شده‌اند و تقویت سیستم ایمنی نمی‌تواند این سلول‌ها را برگرداند. در دیابت نوع دو هم مشکل اصلی مقاومت به انسولین یا کاهش تولید آن است، نه ضعف سیستم ایمنی. بنابراین این ادعاها نمی‌توانند راه‌حل موثری برای درمان دیابت باشند.
- مصرف خوراکی‌های حاوی انسولین: گفته می‌شود خوراکی‌هایی مانند شیر شتر، دوغ شتر، بامیه هویج، خیار تلخ، پیاز و… حاوی انسولین هستند و با خوردن آن‌ها نیازتان به انسولین کم می‌شود یا از تزریق انسولین بی‌نیاز می‌شوید. اما حقیقت این است که خوراکی‌ها هیچ انسولینی ندارند و حتی اگر فکر کنیم که دارند، انسولین یک پروتئین است و در دستگاه گوارش تجزیه می‌شود. بنابراین این خوراکی‌ها نمی‌توانند نیاز بدن شما به انسولین را تامین کنند و درصورتی که بدنتان انسولین کافی تولید نمی‌کند، باید طبق نظر پزشک و آموزش‌های مدیریت دیابت، آن را تزریق کنید.
- تحریک ترشح انسولین با سنگ پا: بعضی معتقدند که استفاده از سنگ پا می‌تواند انسولین تجمع‌یافته در پاشنۀ پا را به جریان خون هدایت کند یا حتی تولید انسولین را تحریک کند. اما این باورها هیچ‌گونه پایۀ علمی ندارند. در دیابت نوع یک، تولید انسولین کاملاً متوقف شده است و در دیابت نوع دو هم انسولین ساخته‌شده در پانکراس بلافاصله وارد جریان خون می‌شود و در هیچ بخشی از بدن، ازجمله پاشنۀ پا، تجمع نمی‌یابد. بنابراین، استفاده از سنگ پا هیچ تاثیری بر کنترل قند خون یا تولید انسولین ندارد.
- سم‌زدایی بدن: بعضی افراد ادعا می‌کنند که پدهای سم‌زدایی می‌توانند مواد سمی را از بدن خارج کنند و به بهبود دیابت کمک کنند. این ادعاها معمولاً با تبلیغاتی همراه است که تأکید می‌کنند سموم موجود در بدن عامل اصلی بیماری‌ها ازجمله دیابت هستند. اما بدن انسان به‌طور طبیعی مجهز به سیستم سم‌زدایی است و بخش عمدۀ این وظیفه را کبد انجام می‌دهد. کبد مواد زائد و سمی را از خون دریافت می‌کند و ازطریق ادرار، مدفوع یا تعریق از بدن خارج می‌کند. استفاده از این پدهای سم‌زدایی نه‌تنها بی‌اثر است، بلکه گاهی ممکن است به‌دلیل استفاده از مواد ناشناخته یا غیر مجاز، خطراتی برای سلامتی ایجاد کند.
- حجامت و زالودرمانی: تاثیر حجامت و زالودرمانی در درمان دیابت تائید نشده است. علاوه بر آن، در افراد دیابتی روند بهبود زخم‌ها طولانی‌تر و احتمال عفونی شدن زخم‌ها بیشتر از افراد غیردیابتی است. بنابراین نه‌تنها اثری بر درمان دیابت ندارند، بلکه می‌توانند فرد دیابتی را در معرض خطر زخم، عفونت و قطع عضو قرار دهند.
- استفاده از عسل برای زخم پای دیابتی: یکی دیگر از باورهای غلط در درمان دیابت، استفاده از عسل برای بهبود زخم پای دیابتی است. درصورتی که پای شما در اثر عوارض دیابت زخم شده است باید در کلینیک‌های زخم پای دیابتی آن را درمان کنید. استفاده از عسل و سایر ترکیبات و به تاخیر انداختن شروع درمان صحیح، زمان طلایی بهبود زخم را از شما می‌گیرد و آسیب جبران‌ناپذیری به بدنتان می‌زند.
شاید از خود بپرسید درمان‌های علمی دیابت چه ویژگی‌هایی دارند که آن‌ها را از درمان‌های خانگی دیابت متمایز می‌کنند؟
ویژگی درمان‌های علمی دیابت چیست؟
برای آنکه ماده‌ای به‌عنوان دارو تایید شود، باید مراحل تحقیقاتی گسترده‌ای را طی کند. این مراحل عبارتند از:
- مطالعات حیوانی: ابتدا مادۀ موردنظر روی حیوانات آزمایش می‌شود تا میزان ایمنی، کارایی و عوارض احتمالی آن بررسی شود. این مرحله کمک می‌کند تا خطرات احتمالی ماده برای انسان مشخص شود.
- آزمایش‌های انسانی: پس از موفقیت در مطالعات حیوانی، آزمایش‌ها روی گروه‌های کوچک انسانی آغاز می‌شود. در این مرحله، اثرات دارو، دوز مناسب، و عوارض جانبی احتمالی آن بررسی می‌شود. سپس آزمایش‌ها در گروه‌های بزرگ‌تر انسانی انجام می‌گیرد تا کارایی و ایمنی آن تایید شود.
- تائید مراکز علمی معتبر: سازمان‌های معتبر جهانی مانند سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) یا آژانس دارویی اروپا (EMA) نتایج مطالعات و آزمایش‌ها را بررسی می‌کنند. تنها درصورت تایید این سازمان‌ها، دارو به بازار عرضه می‌شود.
داروهای تجویزی پزشکان این مراحل را گذرانده و ایمنی و کارایی آن‌ها اثبات شده است. اما ترکیباتی مانند قارچ گانودرما، عرقیجات گیاهی و پودر هستۀ خرما این مراحل را طی نکرده‌اند و استفاده از آن‌ها توصیه نمی‌شود.
انتخاب شما چیست؟
احتمالا شما هم با حجم زیادی از تبلیغات مختلف دربارۀ درمان‌های خانگی یا گیاهی قند خون مواجه می‌شوید و وسوسه می‌شوید حداقل برای یک‌بار از آن‌ها استفاده کنید. اما به‌خاطر داشته باشید هیچ‌کدام از این روش‌ها جایگزین درمان‌های علمی نیستند و ممکن است سلامتی شما را به خطر بیاندازند. بهترین راه برای مدیریت دیابت، استفاده از داروهای تجویزی، اصلاح سبک زندگی و افزایش دانش سلامت از طریق منابع معتبر است.
